Klasy szczelności IP i odporności mechanicznej IK

Wybierając urządzenia i osprzęt elektryczny do instalacji warto mieć świadomość jakiej klasy szczelności są poszczególne elementy.

Szczelność obudowy ma istotny wpływ na dwa aspekty użytkowania:
  • trwałość urządzenia
  • bezpieczeństwo użytkowania
W przypadku urządzeń elektrycznych trwałość elementów może zostać zmniejszona przez brud i zapylenie, które może powodować mechaniczne blokowanie napędów, styczników i gniazd. Woda wnikająca do obudowy powoduje korozję elementów metalowych oraz żył kabli i przewodów.
Wnikająca woda i zanieczyszczenia jednocześnie zmniejszają bezpieczeństwo użytkowania urządzeń elektrycznych. Powodem porażenia prądem elektrycznym jest najczęściej woda, ale przyczyną mogą być także np. przypadkowo wsunięte w szczeliny i otwory kawałki przewodów lub drutów.

Szczelność obudowy urządzenia określana jest klasą szczelność IP (International Protection) i jest to stopień ochrony zapewnianej przez obudowę przed wnikaniem obcych ciał stałych (pierwsza cyfra) oraz przed wnikaniem wody i szkodliwymi jej skutkami (druga cyfra). Badania szczelności urządzeń przeprowadzane są w laboratoriach wyposażonych w specjalne urządzenia pomiarowe. Znaczenie cyfr:

Pierwsza cyfra Znaczenie dla ochrony urządzenia przed wnikaniem ciał obcych Druga cyfra Znaczenie dla ochrony urządzenia przed wnikaniem wody i jej szkodliwymi skutkami
0 bez ochrony 0 bez ochrony
1 o średnicy 50 mm 1 kapiącej
2 o średnicy 12,5 mm 2 kapiącej (przy wychyleniu 15°)
3 o średnicy 2,5 mm 3 natryskiwanej
4 o średnicy 1,0 mm 4 rozbryzgiwanej
5 ochrona przed pyłem 5 lanej strugą
6 pyłoszczelne 6 lanej silną strugą
    7 przy zanurzeniu krótkotrwałym
    8 przy zanurzeniu ciągłym

  Gniazda i wyłączniki w klasie szczelności IP66

  Gniazda i wyłączniki w klasie szczelności IP55



 Dodatkowym parametrem jest klasa IK, która określa wytrzymałość mechaniczną:

klasa
odporność
test
IK00
brak ochrony

IK01 do IK05
odporność na udar o energii <1J
uderzenie lekkim młotkiem
IK06
odporność na udar o energii 1J uderzenie młotkiem o wadze 0,5kg z wysokości 20cm
IK07
odporność na udar o energii 2J uderzenie młotkiem o wadze 0,5kg z wysokości 40cm
IK08
odporność na udar o energii 5J uderzenie młotkiem o wadze 1,7kg z wysokości 29,5cm
IK09
odporność na udar o energii 10J uderzenie młotkiem o wadze 5kg z wysokości 20cm
IK10
odporność na udar o energii 20J uderzenie młotkiem o wadze 5kg z wysokości 40cm

Dla urządzeń pracujących w strefach zagrożonych wybuchem stosuje się urządzenia z certyfikatem ATEX. Specyfikacja tej normy jest jednak tematem na osobny artykuł.